Rodzaje frytek, kształty i sposoby przygotowywania

Dziś, 13 lipca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Frytek. Wszyscy znają te chrupiące ziemniaki pokrojone w słupki i usmażone na złoty kolor. Frytki pasują niemal na każdą okazję i mogą być serwowane na wiele różnych sposobów. Skąd się wzięły i jakie są rodzaje frytek? O tym przeczytacie w naszym artykule. 

Skąd pochodzą frytki?

Frytki (french fries) to ziemniaki pokrojone w słupki i usmażone na złoty kolor. Są popularne na całym świecie, a w niektórych krajach są nawet uznawane za potrawy narodowe. Tak jest w choćby w Belgii, gdzie frytki są przygotowywane na różne sposoby i można je skosztować praktycznie na każdym rogu. Statystyczny Belg spożywa rocznie 10 kg frytek. 

Wszyscy je znają, ale tak naprawdę wiele osób nie wie, kto wymyślił frytki. Ta popularna przekąska ma wielu ojców, ale rzeczywisty wynalazca nie jest znany z imienia i nazwiska. Francuzi są przekonani, że frytki po raz pierwszy zaserwowano na paryskim moście Pont Neuf, natomiast Belgowie twierdzą, że jako pierwsi jedli je belgijscy rybacy nad Mozą. Okazuje się jednak, że pierwsze zapiski o frytkach pochodzą z Belgii z XV wieku. Podobno pierwszą porcję frytek usmażono w 1680 roku w mieście Dinant. Jego mieszkańcy żywili się głównie rybami, ale podczas srogich mrozów, gdy woda zamarzała, trudno im było łowić ryby. Jednym produktem, który posiadali byli ziemniaki. Nadali im zatem kształt rybek (pokroili ziemniaki w słupki) i usmażyli na wołowym oleju. 

Przepis na frytki szybko rozpowszechnił się na całym świecie. Są one serwowane solo z różnymi sosami albo jako dodatek do mięsa. Z biegiem czasu powstały również różne rodzaje frytek.

Jakie są rodzaje frytek?

Frytki błyskawicznie podbiły podniebienia ludzi na całym świecie. W każdym kraju serwowane są na inny sposób. Poza tym różnią się kształtem, rozmiarem, warzywem, z jakiego zostały przyrządzone, a nawet rodzajem wykorzystanej do smażenia frytury.

Ze względu na kształt frytki dzielimy na:

• Frytki stekowe – to tzw. frytki steakhouse. Są to grubo cięte frytki ze skórką podawane jako dodatek do steków, hamburgerów i ryb. 

• Frytki proste – zwykłe frytki, krojone w słupki.

• Frytki cienkie – są podobne do frytek prostych, ale znacznie cieńsze.

• Frytki karbowane – mają charakterystyczny falisty kształt. Świetnie nadają się jako dodatek do mięs lub jako przekąska. 

• Frytki łódeczki – mają kształt litery „C”. Takie łódeczki ziemniaczane mają chrupiące krawędzie i miękki środek. Pasują do obiadu i jako przekąska. 

• Frytki zakręcone – mają spiralny kształt i serwowane są jako przekąska, najczęściej z keczupem.

• Frytki wedges – są to ziemniaki pokrojone w ósemki. Często smaży się je ze skórką. 

• Frytki Julienne – są to długie i cienkie frytki. Mają ok. 5 cm długości i ok. 2 mm grubości. 

Źródło: www.cityweekly.net

• LongisFries (frytki XXL) – nazywane też JazzyChips. Są to ziemniaki pocięte na plasterki i nabite na patyku. Zazwyczaj osiągają długość 30-35 cm. Produkuje się je z ziemniaczanego proszku i wody, z których powstaje ciasto. Tego rodzaju frytki zostały wymyślone przez Polaków. 

Jaki tłuszcz do frytek?

Frytki smażone są na głębokim oleju. To on mocno wpływa na ich smak, dlatego ważne jest, aby był świeży, wysokiej jakości i odpowiednio dobrany do techniki smażenia. Do smażenia frytek wykorzystuje się różne rodzaje frytur i olejów. Zazwyczaj są to oleje roślinne lub zwierzęce, a lokale gastronomiczne wykorzystują do smażenia specjalnie przygotowaną fryturę. Często jest to czysty rafinowany olej palmowy. Do smażenia frytek najlepiej używać tłuszczu, który jest odporny na niekorzystne procesy zachodzące w czasie smażenia, np. oleju z awokado, kokosowego, oleju z orzechów makadamia lub oliwy z oliwek. 

Ostatnio bardzo popularne stały się frytki belgijskie, które od zwykłych frytek różnią się tym, że są dwukrotnie smażone w różnych temperaturach na tłuszczu zwierzęcym. Dzięki temu mają niezwykły kształt, z zewnątrz są chrupkie, a w środku miękkie. Frytka belgijska nie powinna być nasiąknięta tłuszczem, ponieważ podczas smażenia zamykane są jej pory, a do dopiero za drugim razem jest podsmażana tak, by była gotowa do serwowania. 

Możemy się również spotkać z frytkami francuskimi i holenderskimi, które również smażone są na olejach zwierzęcych. Na tłuszczu roślinnym nie usmażymy taki frytek. Frytki francuskie są cieńsze niż belgijskie, ich maksymalna grubość nie powinna przekraczać 1 cm. Natomiast frytki holenderskie są zdecydowanie grubsze niż belgijskie, przez co ich środek jest bardziej ugotowany niż wysmażony. Takie frytki są zazwyczaj podawane z ciężkimi sosami, np. majonezowym lub w sosie z orzeszków arachidowych.

Z czego zrobić frytki?

Mimo że tradycyjne frytki są przyrządzane z ziemniaków, w domu możemy przygotować różne rodzaje frytek warzywnych. Są one zdrową i smaczną alternatywą dla tradycyjnych frytek. 

Frytki ziemniaczane 

Możemy wybrać różne rodzaje ziemniaków na frytki. Najlepsze przygotujemy jednak z tzw. mączystej odmiany ziemniaków. W takich ziemniakach zawartość skrobi wynosi około 15-18%.  A zatem, jakie ziemniaki na frytki wybrać? W Polsce najczęściej wybierane są następujące odmiany: Augusta, Etiuda, Etola, Glada, Finezja, Fresco, Jelly, Legenda, Pasat i Syrena. Dzięki dużej zawartości skrobi, przygotowanej z tych ziemniaków frytki są pulchne w środku i dobrze się smażą. 

Frytki z batatów

Bataty, czyli słodkie ziemniaki, są jednym z najstarszych warzyw spożywanych w Ameryce Południowej i Środkowej. Są bogate w wartości odżywcze - karotenoidy, likopen, fosfor, magnez, potas i selen. Bataty mają nieco słodkawy, ziemniaczany smak, dzięki czemu można z nich przygotować nieco egzotyczne frytki.

Frytki z batatów można usmażyć w garnku lub upiec w piekarniku. Wystarczy pokroić je w słupki, ułożyć na blaszce do pieczenia, polać oliwą i posypać ulubionymi przyprawami. 

Frytki selerowe

Innym warzywem, z którego możemy upiec frytki, jest seler. Wystarczy go umyć, obrać i pokroić w cienkie słupki. Następnie polać oliwą i doprawić przyprawami. Frytki z selera to zdrowsza i mniej kaloryczna alternatywa dla frytek ziemniaczanych smażonych na głębokim oleju.

Frytki marchewkowe

W piekarniku możemy również przygotować frytki marchewkowe. Są one słodkawe w smaku, nieco podobne do batatów. Frytki marchewkowe mają więcej wartości odżywczych niż frytki ziemniaczane, a do tego są mniej kaloryczne. Przepis na frytki marchewkowe z piekarnika jest bardzo prosty – potrzebujemy jedynie marchewek i przypraw. Takie frytki doskonale smakują z sosem czosnkowym. 

Frytki z buraków

Kolejnym warzywem, z którego możemy zrobić frytki, jest czerwony burak. Ze względu na to, że buraki długo się pieką, warto pokroić je w cienkie plastry zamiast w klasyczne słupki. Następnie cienkie plastry buraków należy skropić oliwą, posypać solą i ułożyć na blaszce do pieczenia. Możemy do nich dodać również odrobinę papryki chilli i miodu, aby nabrały słodko-ostrego smaku.

Frytki z topinamburu

Topinambur to wartościowe warzywo o bardzo specyficznym smaku. Ma dość nieregularny kształt, dlatego frytki również będą nieregularne. Po upieczeniu topinambur nabiera wyrazistego smaku i słodyczy. Frytki z topinamburu świetnie sprawdzą się jako przekąska podczas imprezy lub jako podwieczorek.

Frytki na różne sposoby 

Możemy wyróżnić nie tylko różne rodzaje frytek, lecz także różne sposoby ich przygotowania. W zależności od metody przyrządzenia frytki będą mieć nieco inny smak. Poniżej znajdziecie kilka sposobów na przygotowanie domowych frytek.

Frytki z patelni

Najczęściej w domu przyrządzamy frytki na patelni. Jest to najprostsza metoda, gdyż nie wymaga żadnych dodatkowych urządzeń – wystarczy nam patelnia z wyższym brzegiem. Po obraniu ziemniaków i pokrojeniu ich na paski na patelnię wylewamy dużą ilość oleju. Frytki wrzucamy dopiero wtedy, gdy olej będzie dobrze rozgrzany. Aby się upewnić, że tak się stało, możemy wrzucić na patelnię kawałek ziemniaka – jeśli zacznie się intensywnie smażyć, możemy wrzucić na patelnię frytki. 

Patelnia Gerlach Granitex 24 cm

99.00 zł

Najniższa cena z ostatnich 30dni przed wprowadzeniem obniżki

82.00 zł

Cena promocyjna

Cena regularna

(poza okresami promocyjnymi)

99.00 zł

Zobacz szczegóły

Patelnia Berghoff Gem 24 cm

249.00 zł

Zobacz szczegóły

Musimy pamiętać, aby frytki smażyć partiami, ponieważ nie mogą być ściśnięte. Gdy włożymy frytki na patelnię, od razy zmniejszamy ogień i po około 2 minutach wyjmujemy na ręcznik papierowy. Takie hartowanie frytek sprawi, że na ich powierzchni wytworzy się skorupka, dzięki której wchłoną mniej tłuszczu, a zachowają wilgoć w środku. Następnie ponownie rozgrzewamy olej na patelni i smażymy frytki, aż nabiorą złocistego koloru – tym razem nie zmniejszamy mocy. 

Frytki z frytkownicy

Najłatwiej domowe frytki przygotujemy we frytkownicy. Jest to urządzenie, które umożliwia smażenie na głębokim oleju. Poza tym frytkownice mają zamykane pokrywy, dzięki którym tłuszcz nie rozchlapuje się na boki, a także specjalne filtry pochłaniające zapachy. Dzięki temu łatwiej utrzymamy porządek w kuchni. 

Na rynku dostępne są różne rodzaje frytkownic – w każdej z nich przygotujemy inne frytki.

• Frytkownica tradycyjna (olejowa) – to popularny sprzęt, który umożliwia smażenie na głębokim tłuszczu. Ma specjalną miskę, do której wlewa się olej oraz koszyk na frytki. Po podłączeniu do prądu grzałka podgrzewa olej do wysokiej temperatury, co umożliwia smażenie. Takie frytki są dość kaloryczne, dlatego nie są zalecane dla osób będących na diecie i cierpiących na choroby serca. 

• Frytkownica niskotłuszczowa – często się mówi, że jest to frytkownica „na jedną łyżkę oleju”. Wymaga bowiem użycia tłuszczu, ale tylko niewielkiej ilości. Frytki przygotowane w takiej frytkownicy mają zdecydowanie niższą kaloryczność, ale wciąż zachowują charakterystyczny smak smażonych potraw.

• Frytkownica beztłuszczowa (bezolejowa) – to najnowocześniejsza frytkownica dostępna na rynku. Działa na gorące powietrze, które jest równomiernie rozprowadzane po całej komorze. Dzięki temu, że nie wymaga użycia oleju, pozwala przygotować frytki beztłuszczowe, które są chrupiące z zewnątrz i idealnie miękkie w środku. 

Frytki z piekarnika

Doskonałą alternatywą dla frytek smażonych na patelni lub we frytkownicy olejowej, są frytki pieczone w piekarniku. Są one mniej kaloryczne, ale również smaczne i chrupiące. 

Piekarnik elektryczny Kernau KBO 1280.1 TC Gun Metal

2149.00 zł

Zobacz szczegóły

Piekarnik elektryczny Bosch Seria 4 HBA3340S0

1749.00 zł

Zobacz szczegóły

Aby przygotować frytki w piekarniku, najpierw należy pokroić ziemniaki w paski i włożyć je do zimnej wody na kilka minut. Po tym czasie ziemniaki należy osuszyć, np. na ręczniku papierowym. Między czasie przygotowujemy marynatę – olej mieszamy z przyprawami, np. z suszoną papryką czy oregano. Następnie frytki wrzucamy do oleju i dokładnie mieszamy. Blaszkę wykładamy papierem do pieczenia i układamy na niej frytki. Piekarnik rozgrzewamy na ok. 200-220°C i pieczemy frytki przez kilka minut, aż staną się suche i chrupkie.

Jak podawać frytki?

Frytki można serwować na wiele sposobów. W Polsce i Stanach Zjednoczonych do frytek najczęściej dodaje się keczup i spożywa jako przekąskę. Belgowie spożywają frytki z sosem majonezowym, Francuzi preferują musztardę, Brytyjczycy ocet, a w Holandii często serwuje się frytki z sosem z orzechów arachidowych. Z kolei Kanadyjczycy zajadają się frytkami polanym serem i sosem pieczeniowym, natomiast Japończycy skrapiają je sosem sojowym lub podają z zielonym curry. 

Ta różnorodność pokazuje, jak uniwersalną potrawą są frytki i na ile sposobów można je serwować. Wszystko zależy tak naprawdę od naszych preferencji smakowych. Najpopularniejsze dodatki do frytek to: keczup, majonez, sos tatarski, sos czosnkowy i ser. Wiele osób lubi też frytki, które posypane są jedynie solą. 

Czy zdrowe są frytki mrożone?

W sklepach znajdziemy różne rodzaje frytek mrożonych. Przeważnie są one też wykorzystywane przez lokale gastronomiczne, które serwują dania typu fast food. Niestety frytki mrożone zazwyczaj nie są produkowane z całych ziemniaków, tylko z mieszanki, na którą składa się wiele niezdrowych dla naszego organizmu składników. W skład chemiczny frytek mrożonych wchodzą: mąka ziemniaczana, susz, substancje smakowe i konserwujące TBHQ oraz różne oleje. 

Do zakupu frytek mrożonych skłania nas przede wszystkim wygoda. Nie musimy myć i obierać ziemniaków, a następnie kroić je w słupki. Mrożone frytki wystarczy wrzucić na głęboki olej i usmażyć albo włożyć na kilkanaście minut do piekarnika. Niestety są one nie tylko niezdrowe, ale również bardzo tuczące, dlatego lepiej poświęcić nieco więcej czasu i samodzielnie przygotować frytki z prawdziwych ziemniaków.