W sprzętach elektronicznych często możemy spotkać się z określeniem „zimne luty”. Niestety jest to rodzaj usterki, który najczęściej występuje we współczesnych laptopach. W artykule postaramy się wyjaśnić, czym są te zimne luty i w jaki sposób powstają. Podpowiemy też, co zrobić, aby zminimalizować ryzyko ich powstania.
O czym przeczytasz w tym artykule?
|
Zimne luty – co to właściwie jest?
Zimny lut lub zimny styk to nieprawidłowe złącze wykonane metodą lutowania. To określenie bardzo często pojawia się też w urządzeniach elektronicznych, w których elektronika była montowana w technologii BGA, czyli łączeniem za pomocą cynowych kulek Jeśli łączone materiały nie stopią się z lutem, to powstanie wadliwe złącze o słabej odporności na korozję, bardziej podatne na działanie czynników zewnętrznych. Jak wygląda zimny lut? Jest to po prostu pęknięcie pomiędzy powierzchnią płytki a kulką.
Źródło: www.expressit.pl
Skąd się biorą zimne luty?
Zimne luty mogą pojawić się w wielu sprzętach i podzespołach elektronicznych, m.in. w karcie graficznej, laptopie, w monitorze, na płycie głównej, w radiu, w zegarach, a także w samochodzie, a dokładniej w liczniku. Skąd się biorą zimne luty? Przyczyn ich powstawania jest wiele. Jedną z nich może być stosowanie spoiwa bezołowiowego w elektronice. W 2006 roku Unia Europejska wprowadziła dyrektywę, która zakazuje używania ołowiu w sprzętach elektronicznych, wyjątkiem są sprzęty medyczne. Było to podyktowane ochroną środowiska. Dlatego, zamiast ołowiu producenci stosują spoiwa bezołowiowe (zazwyczaj czystą cynę lub cynę z niewielkimi domieszkami innych metali), które są twardsze, mniej elastyczne, a także bardziej podatne na korozję i uszkodzenia niż spoiwa ołowiowe, co może być przyczyną powstawania zimnych lutów.
Istnieje jednak wiele innych czynników, które przyczyniają się do powstawania zimnych lutów. Są to:
-
Przegrzewanie się układów – wysoka temperatura może osłabić złącze (kulkę) i sprawić, że oderwie się ono od płytki.
-
Uszkodzenia mechaniczne – uderzenie, upadek, wyginanie lub nadmierne naprężanie sprzętu może sprawić, że oderwą się mało elastyczne kulki, co z kolei doprowadzi do powstania zimnych lutów.
-
Błędy na etapie produkcji – wadliwie złożone podzespoły lub nawet drobna awaria na etapie produkcji mogą przyczynić się do powstawania zimnych lutów.
Jak rozpoznać zimne luty?
Niektórzy mają problemy z rozpoznaniem zimnych lutów. Do tego celu można wykorzystać specjalny zamrażacz albo po prostu za pomocą lupy i dobrego oświetlenie ich poszukać. Zimne luty mogą dawać różne objawy. Jeśli chodzi o laptopy, są to:
-
Artefakty na ekranie – mogą pojawić się różne paski albo kropki podczas wyświetlania obrazu.
-
Czarny ekran – mimo że słyszymy pracę komputera, ekran pozostaje czarny.
-
Sygnały dźwiękowe – jeśli usłyszymy jeden krótki i dwa długie dźwięki, to możemy mieć pewność, że wystąpiły problemy z kartą dźwiękową, najczęściej spowodowane zimnymi lutami.
-
Samoistne wyłączenie karty sieciowej – świadczy o tym, że w niedalekiej przyszłości w naszym urządzeniu pojawią się zimne luty.
-
Laptop reaguje na nacisk – podczas naciskania obudowy może wystąpić migotania albo zawieszanie się obrazu.
-
Laptop działa tylko w trybie VGA – jeśli nie możemy zainstalować sterowników karty graficznej, ponieważ pojawia się błąd, może to oznaczać, że wystąpiły zimne luty.
Natomiast w elektronice samochodowej zimne luty mogą objawiać się przez:
-
problemy z wyświetlaczem,
-
pojawiające się błędy,
-
brak niektórych w funkcji.
Jak się pozbyć zimnych lutów?
Naprawa zimnych lutów nie zawsze jest łatwa i opłacalna, do tego musimy dysponować specjalnym sprzętem. W laptopie zazwyczaj należy przeprowadzić tzw. reballing BGA. Jest to zabieg, który ma na celu odnowę przerwanego połączenia. Proces ten przeprowadza się za pomocą odpowiedniego sprzętu – najczęściej stacji z podgrzewaczem i nawiewem gorącego powietrza, która pozwala wyczyścić płytkę z resztek spoiwa. Następnie nanosi się nowe kulki i wygrzewa, aby połączyły się one z układem. Pod koniec sprawdza się, czy kulki są położone dokładnie na połączeniach płytki, jeśli tak – następuje wygrzanie całości.
Jeśli chcemy poprawić lutowanie, możemy użyć lutownicy. Przyda się też kalafonia, a czasami także cyna.
Domowe sposoby na zimne luty
W Internecie można znaleźć różne domowe sposoby na zimne luty. My jednak nie zalecamy ich stosowania, gdyż mogą doprowadzić do uszkodzenia innych podzespołów albo do całkowitego zniszczenia urządzenia. Nie musimy już chyba dodawać, że domowe naprawianie sprzętów skutkuje utratą gwarancji producenta.
IT
-
Papier termiczny Phomemo Q12-RMS10 Zobacz szczegóły
-
Monitor LG 32U631A-B 32" 2560x1440px IPS Zobacz szczegóły
-
Tusz do drukarki Brother BT5000M Magenta Zobacz szczegóły
-
Filament Creality Hyper PLA Brązowy Zobacz szczegóły
-
Inwerter Extralink Piorun EX.31148 2000VA/1600W Zobacz szczegóły
-
Laptop HP 255 G10 15.6” IPS AMD Ryzen 5 7530U 16GB SSD Win11 ... Zobacz szczegóły
-
Przenośna drukarka etykiet Phomemo P12 Czarna Zobacz szczegóły
-
Program antywirusowy Norton 360 Deluxe 25GB Zobacz szczegóły
-
Akumulator AGM Qoltec 12V 4.5Ah Zobacz szczegóły
-
Głośniki Creative T100 2.0 Czarne Zobacz szczegóły
Wygrzewanie w piekarniku
Niektórzy domowi elektronicy naprawiają zimne luty, np. w karcie graficznej, w piekarniku. Po usunięciu kondensatora, zworki, naklejek i wszystkich zbędnych plastików domowi elektronicy owijają kartę w folię aluminiową i wkładają ją do piekarnika na kilka minut. Wykorzystując taką metodę naprawy, w najlepszym wydatku naprawimy kartę i będzie ona działać przez pewien czas, a w najgorszym całkowicie ją zniszczymy. W przypadku współczesnych laptopów „wygrzewanie” może bardziej zaszkodzić, niż pomóc.
Opalarka
Kolejny, domowy sposób na zimne luty to wykorzystanie opalarki. Pozwala ona ogrzać tylko jeden element, a nie całą kartę graficzną czy płytę główną. Nie możemy jednak kontrolować temperatury, tak jak ma to miejsce w przypadku piekarnika. Jeśli znamy moc swojej opalarki i zastosujemy odpowiednią temperaturę, być może uda nam się naprawić sprzęt, aby jeszcze przez jakiś czas działa. Niestety za pomocą opalarki bardzo łatwo można doprowadzić do całkowitego uszkodzenia urządzenia.
Zimne luty – jak unikać?
Nigdy nie wiadomo, czy w naszej elektronice nie pojawiają się zimne luty. Możemy jednak zminimalizować ryzyko ich wystąpienia, głównie stosując pewne działania profilaktyczne. W przypadku laptopów powinniśmy przede wszystkim:
-
Pamiętać o odpowiednim chłodzeniu – starajmy się nie zasłaniać otworów wentylacyjnych, unikajmy kładzenia laptopa na miękkich powierzchniach, np. na łóżku czy poduszkach. Najlepiej dokupmy specjalną podkładkę chłodzącą, na której ułożymy laptopa.
-
Dbać o czystość urządzenia – musimy pamiętać, aby regularnie czyścić układ chłodzenia, aby uniknąć jego przegrzania. Najlepszym rozwiązaniem będzie jego regularne odkurzanie.
-
Zapewnić ochronę podczas transportu i przechowywania – pamiętajmy, aby zawsze przenosić laptopa w specjalnej torbie ochronnej lub plecaku, dzięki czemu zminimalizujemy ryzyko uszkodzenia. Nawet w domu, jeśli przez długi czas nie korzystam z laptopa, odłóżmy go w bezpieczne miejsce, z którego nie spadnie na podłogę i nie ulegnie uszkodzeniu. Pamiętajmy również o tym, aby nie wkładać nagrzanego laptopa do torby lub plecaka, gdyż mogłoby to przyczynić się do przegrzania układów.
Jeśli chcemy natomiast uniknąć awarii elektroniki w samochodzie, powinniśmy pamiętać, aby chronić deskę rozdzielczą przed nadmiernym nagrzewaniem. Należy również zapobiegać przedostawaniu się wody do auta, a także utrzymywać w nim porządek.
Źródła:
-
https://expressit.pl/porady-komputerowe/zimne-luty-pod-gpu/
-
https://www.naprawek.pl/porady/zimne-luty-czym-sa-jak-je-rozpoznac-i-naprawic,p1158917334
