Gotowanie na parze - praktyczne porady

Gotowanie na parze to jedna z najzdrowszych i najbardziej naturalnych metod obróbki termicznej żywności. Na parze możemy przygotować rozmaite potrawy mięsne i wegetariańskie, a także słodkie przekąski. Przygotowaliśmy dla Was kompletny poradnik, z którego dowiecie się wszystkiego o gotowaniu na parze.

Na czym polega gotowanie na parze?

Gotowanie na parze to metoda obróbki termicznej żywności. Polega na gotowaniu wody, która odparowuje i tworzy parę. Ta z kolei ogrzewa żywność, gotując ją. Oznacza to, że jedzenie nie ma bezpośredniego kontaktu z wrzącą wodą, co pozytywnie wpływa na jego strukturę, kolor, smak i jakość.

Gotowanie na parze – zalety

• Produkty zachowują swoje witaminy i składniki odżywcze – podczas tradycyjnego gotowania w wodzie żywność traci wiele cennych składników odżywczych. Natomiast para wodna ich nie wypłukuje, czego efektem jest zdrowe jedzenie. 

• Potrawy gotowane na parze są lekkostrawne – potrawy nie nasiąkają tłuszczem, dzięki czemu są mniej kaloryczne i po prostu zdrowsze.

• Produkty zachowują swój wygląd – brak kontaktu z wrzątkiem sprawia, że produkty zachowują swój pierwotny kształt, kolor i jędrność, a mięso nie wysycha i nie twardnieje. 

• Możliwość gotowania różnych potraw – w parowarze przygotujemy niemal wszystko: warzywa i owoce, mięsa i ryby, a także kasze, ryże i makarony. 

• Oszczędność czasu i energii – w parowarze piętrowym możemy przygotować za jednym razem kilkuskładnikowy obiad: mięso, ziemniaki i warzywa na surówkę. W ten sposób oszczędzamy zarówno czas, jak i energię. 

• Łatwe gotowanie – gotowanie na parze jest stosunkowo łatwe i szybkie. Nie ma również możliwości przypalenia potrawy. 

Gotowanie na parze a w wodzie

Gotowanie na parze pod wieloma względami jest korzystniejsze niż tradycyjne gotowanie w wodzie. Przede wszystkim produkty gotowane w wodzie pod wpływem wysokiej temperatury tracą część swoich wartościowych składników – przechodzą one do wody, którą następnie wylewamy do zlewu. Podczas gotowania na parze te składniki są zachowywane, dzięki czemu potrawy są zdrowsze. Badania potwierdzają również, że smakują one znacznie lepiej.

Warto też wspomnieć, że gotowanie na parze jest szybsze. Para krąży w garnku, więc nie ma potrzeby obracania jedzenia. Gotuje się ono szybko i równomiernie. 

Gotowanie na parze a zdrowie

Czy zdrowe jest jedzenie gotowane na parze? Oczywiście! Co do tego, nie ma żadnych wątpliwości. Potrawy przyrządzane na parze zachowują znacznie więcej witamin (głównie witaminy C i witamin z grupy B) i przeciwutleniaczy, takich jak flawonoidy, antocyjany i glukozynolany. Poza tym do gotowania na parze nie używa się tłuszczu, co sprawia, że potrawy wychodzą bardzo lekkie. Z tego względu polecane są dla osób będących na diecie, dla cukrzyków, osób cierpiących na choroby sercowo-naczyniowe czy też osób mających podwyższony cholesterol. Co więcej, potrawy gotowane na parze świetnie nadają się dla niemowlaka czy też dla dzieci, ponieważ nie obciążają ich układu pokarmowego. 

Gotowanie na parze a odchudzanie

Jedząc posiłki przygotowane na parze, możemy nie tylko dostarczyć organizmowi więcej składników odżywczych, ale również stracić na wadze. Ze względu na to, że do gotowania na parze nie używa się tłuszczu, potrawy są lekkostrawne i zdrowie, a co za tym idzie mniej tuczące. 

Ile można schudnąć, jedząc potrawy gotowane na parze? Niestety nie można tego określić. W procesie odchudzanie ważne jest nie tylko ograniczenie spożywanych kalorii, lecz także odpowiednia dieta i zmiana sposobu życia. Jeśli zatem zamienimy smażone frytki na gotowane na parze ziemniaki i poświęcimy więcej czasu na aktywność fizyczną, z pewnością uda nam się zrzucić kilka zbędnych kilogramów w stosunkowo niedługim czasie. 

W czym najlepiej gotować na parze?

Do gotowania na parze potrzebny nam będzie specjalny garnek lub przyrząd. Okazuje się również, że potrawy na parze możemy z powodzeniem przyrządzać też w piekarniku lub kuchence mikrofalowej.

Garnek z pokrywką Maestro MR-3530-22

128.00 zł

Zobacz szczegóły

Parowar Amica PT3011 Lunaris

249.00 zł

Zobacz szczegóły

Gotowanie na parze w garnku

Jednym z najczęściej wybieranych przyrządów jest klasyczny parowar. Swoim wyglądem przypomina tradycyjny garnek. Zazwyczaj składa się z kilku poziomów – każdy poziom to garnek z otworami w dnie, które umożliwiają przepływ pary wodnej do potrawy. Garnek może mieć dwa lub trzy poziomy i zawsze zamykany jest pokrywką. Taki klasyczny garnek do gotowania na parze ustawia się na gazie lub na kuchence elektrycznej. W sprzedaży dostępne są też modele specjalnie przystosowane do działania na płycie indukcyjnej. 

Gotowanie na parze w parowniku bambusowym

W sklepach znajdziemy też bambusowe naczynie do gotowania na parze. Jak sama nazwa wskazuje, do jego wykonania został użyty naturalny bambus, który jest odporny na uszkodzenia, działanie wysokiej temperatury oraz wilgoci. Bambusowy parownik ma okrągły kształt i zamykany jest wieczkiem. Jest szczególnie popularny w Chinach, gdzie wykorzystywany jest już od setek lat.

Jak gotować na parze w parowniku bambusowym? Na kuchenkę gazową, elektryczną albo indukcyjną ustawiamy garnek wypełniony wodą. Następnie na nim stawiamy bambusowy parownik i do niego wkładamy żywność. Wydobywająca się z garnka para sprawi, że produkty żywnościowe będą miękkie i aromatyczne już po kilkunastu minutach. 

Gotowanie na parze w szybkowarze 

Szybkowary to garnki, które umożliwiają gotowanie pod wysokim ciśnieniem. Często w zestawie mają specjalną podstawkę, która umożliwia gotowanie na parze. W szybkowarze żywność będzie gotować się znacznie szybciej, dlatego przed przystąpieniem do gotowania, należy sprawdzić, ile czasu potrzebują warzywa, aby zostały ugotowane, a nie zamienione w nieapetyczną papkę.

Gotowanie na parze w parowarze elektrycznym

Na rynku dostępny jest też parowar elektryczny, który jest łatwy i wygodny w obsłudze. Taki parowar do działania nie potrzebuje kuchenki czy płyty grzewczej, ponieważ działa na prąd. Wystarczy go zatem ustawić na stole lub blacie kuchennym, podłączyć do gniazdka i od razu można rozpocząć gotowanie. Taki parowar zazwyczaj wykonany jest z tworzywa sztucznego, ale dostępne są też modele szklane i metalowe. Składa się z podstawy grzejnej z pojemnikiem na wodę i dwóch lub trzech poziomów, na których układa się żywność. Całość przykrywa szczelna pokrywka. Niektóre parowary elektryczne na najwyższym poziomie mają też specjalną miskę, która umożliwia gotowanie na parze produktów sypkich i płynnych, np. kaszy, ryżu czy zupy.

Gotowanie na parze w piekarniku

Na parze możemy też gotować w piekarniku, pod warunkiem że jest on wyposażony w odpowiednie funkcje. Na rynku dostępne są:

• Piekarniki z funkcją pary – to stosunkowo proste modele, które w komorze pieczenia mają wgłębienie, do którego wlewa się wodę. Dostępne są też piekarniki ze specjalnymi pojemnikami na wodę, które zazwyczaj ukryte są pod pokrętłami.

• Piekarniki z generatorem pary – takie modele wtłaczają parę wodną do komory pieczenia. 

• Piekarniki Sous Vide – są to najbardziej zaawansowane piekarniki parowe, które umożliwiają gotowanie parowe i Sous Vide, czyli w woreczkach próżniowych.

Piekarnik parowy Samsung Natural Steam NV7B4245VAW

2549.00 zł

Zobacz szczegóły

Piekarnik elektryczny Bosch Serie 4 HRA574BB0

2299.00 zł

Zobacz szczegóły

Gotowanie na parze w mikrofali

Okazuje się, że na parze można również gotować w mikrofalówce. Konieczne jest jednak zastosowanie specjalnego naczynia. Przeważnie jest ono wykonane z tworzywa sztucznego albo ze szkła żaroodpornego. Do tego ma tackę z otworami, przez którą przenika para wodna oraz szczelną pokrywkę. Niektórzy producenci oferują takie naczynia do gotowania na parze już w zestawie z kuchenką mikrofalową. Jeśli jednak nasza mikrofala nie ma na wyposażeniu takiego naczynia, bez problemu można je dokupić.

Jak gotować na parze w mikrofali? Do dolnej części pojemnika należy nalać wody, a w górnej ułożyć żywność. Następnie wystarczy włożyć naczynie do kuchenki i ustawić czas gotowania. Pod wpływem wysokiej temperatury woda zacznie parować, ogrzewając w ten sposób jedzenie.

Gotowanie na parze na sitku 

O wiele tańszą alternatywą od klasycznego czy elektrycznego parowaru jest sitko lub wkładka do parowania. Mogą by one wykonane ze stali nierdzewnej lub silikonu dopuszczonego do kontaktu z żywnością. Tego typu sitka umieszcza się w zwykłym garnku, a następnie na nich układa żywność. 

Gotowanie na parze w durszlaku

Co zrobić, gdy chcemy ugotować obiad na parze, a nie mamy w domu parowaru, wkładki do parowania ani naczynia do gotowania w mikrofali? Okazuje się, że możemy przygotować posiłek na durszlaku. Wystarczy ustawić garnek na palniku lub polu grzewczym, wlać do niego wodę, a na nim ustawić durszlak z żywnością. Całość należy przykryć pokrywką. 

Durszlak sprawdzi się do okazjonalnego gotowania na parze. Jeśli jednak zamierzamy częściej przyrządzać posiłki na parze, to koniecznie zainwestujmy w parowar. 

Gotowanie na parze – jak układać żywność?

Niezależnie od tego, jaki rodzaj urządzenia lub przyrządu do gotowania na parze wybierzemy, aby otrzymać dobre rezultaty, powinniśmy odpowiednio układać żywność. 

• Przede wszystkim produkty nie powinny się ze sobą stykać. Dzięki temu para wodna będzie mogła swobodnie krążyć w naczyniu, co sprawi, że żywność szybciej się dogotuje.

• Jedzenie powinniśmy układać równomiernie – jeśli na jednej tacce położymy zbyt wiele produktów, część z nich może być surowa po zakończeniu gotowania. 

• Jak układać produkty? Jeśli korzystamy z parowaru piętrowego, to zawsze najbliżej źródła ciepła układamy te produkty, które wymagają najdłuższej obróbki cieplnej, czyli np. mięso i twarde warzywa korzeniowe. Na kolejnym piętrze możemy ułożyć inne warzywa, np. szparagi czy brokuły. Natomiast najwyższe piętro zawsze zarezerwowane jest dla delikatnych składników.

• Pamiętajmy, aby zawsze przykryć garnek pokrywką, aby nie uciekała z niego para wodna.

Jak gotować na parze warzywa?

Na parze możemy ugotować praktycznie wszystkie warzywa: brokuły, ziemniaki, fasolkę szparagową, bób czy szparagi. Warzywa nie muszą być świeże – z powodzeniem przygotujemy na parze również warzywa mrożone. Od czego zacząć?

• Najpierw musimy warzywa umyć, obrać i pokroić na mniejsze kawałki. Najlepiej, aby miały podobną wielkość. Cukinię możemy pokroić w plasterki, ziemniaki w ćwiartki, a brokuły po prostu rozdzielić na różyczki. Warto je również posypać ulubionymi przyprawami. 

• Następnie wlewamy wodę do parowaru, układamy na tacce żywność i zamykamy pokrywką. Czekamy, aż woda zacznie się gotować. 

• Gdy woda zacznie wrzeć, zaczynamy odliczać czas gotowania. Zmniejszamy moc, aby woda nie gotowała się zbyt gwałtownie.

• Co jakiś czas kontrolujemy, czy nie brakuje wody w naczyniu – jeśli tak, konieczne będzie dolanie świeżej.

• Pod koniec gotowania sprawdzamy, czy warzywa są już miękkie. Może się bowiem zdarzyć, że będziemy musieli o kilka minut wydłużyć czas gotowania.

• Pamiętajmy, że warzywa soli się dopiero po ugotowaniu, ponieważ para wydobywa z nich sól.

Jak gotować mięso na parze?

Mięso na parze znacznie różni się od tego smażonego na patelni czy pieczonego w piekarniku. Przede wszystkim nie zawiera tłuszczu, dzięki czemu jest lekkostrawne. 

• Aby mięso było soczyste, smaczne i aromatyczne, warto najpierw posypać je świeżymi ziołami albo suchymi przyprawami. Jeszcze lepszy efekt uzyskamy, jeśli przed gotowaniem mięso „poleży” kilka godzin w marynacie.

• Możemy też wrzucić świeże zioła do wody – wtedy na pewno mięso przejdzie ich aromatem.

• Mięso najlepiej pokroić na cienkie kawałki, ponieważ im będzie mniejsze, tym szybciej się ugotuje.

• Ile gotować mięso na parze? Wszystko zależy od rodzaju mięsa, jego wielkości, a także od miejsca na tacce. Wołowina w kawałkach gotuje się przez ok. jedną godzinę, polędwiczki wieprzowe ok. 30 minut, a filet z kurczaka na parze będzie już gotowy po ok. 25 minutach. 

Tabela gotowania na parze

Gotowanie na parze – przepisy

Łosoś na parze ze szparagami

Składniki:

• Filet z łososia,

• Szparagi zielone,

• Sok z cytryny,

• Jogurt,

• Koperek,

• Pietruszka.

Sposób wykonania:

• Szparagi myjemy i odcinamy zdrewniałe końcówki. 

• Fileta z łososia myjemy i osuszamy. Skrapiamy sokiem z cytryny i posypujemy drobno posiekaną pietruszką. 

• Fileta układamy na najniższym piętrze parowaru, a wyżej układamy szparagi. W zależności od grubości filet będzie się gotował ok. 10-15 minut, natomiast szparagi ok. 10 minut.

• W międzyczasie przygotowujemy sos do łososia. Do jogurtu wlewamy sok z cytryny, dodajemy odrobinę soli i posiekany koperek. Dokładnie mieszamy. 

• Po ugotowaniu doprawiamy łososia solą i pieprzem. Wszystko serwujemy razem na talerzu. 

• Pierś z indyka,

• 1 jajko,

• 1 łyżka bułki tartej,

• Pomidory w puszce,

• 1 łyżeczka przecieru pomidorowego,

• Zioła prowansalskie, cukier, sól i pieprz.

Sposób wykonania:

• Pierś z indyka dokładnie myjemy i mielimy w maszynce do mielenia mięsa. Następnie doprawiamy mięso solą i pieprzem. Dodajemy jako i bułkę tartą. Wszystkie składniki dokładnie mieszamy. Następnie formujemy z nich klopsiki – mniej więcej równej wielkości. Jeśli składniki nie będą się wystarczająco lepić, możemy dodać jeszcze jedno małe jajko.

• Następnie nagrzewamy parowar. Gdy woda zacznie wrzeć, układamy na tacce klopsiki. Zmniejszamy moc grzewczą i gotujemy na parze przez ok. 20 minut. 

• W międzyczasie przygotowujemy sos pomidorowy. Pomidory z puszki wlewamy do niewielkiego garnka, dodajemy przecier pomidorowy, cukier i przyprawy. Wszystko zagotowujemy, a następnie za pomocą blendera rozdrabniamy do jednolitej konsystencji. 

• Klopsiki w sosie pomidorowym możemy podać z kaszą jęczmienną, ryżem albo z ciecierzycą.